KARBONDİOKSİT (CO2) GAZLI YANGIN SÖNDÜRME
SİSTEMLERİ
Doğal bir gaz olan ve yüksek basınçlı silindirlerde likit sıvı durumda
depolanan Karbondioksit, atmosferik basınçlarda renksiz, kokusuz ve iletkendir.
İçinde bulunduğu her alana derhal nüfüz eder. Etkili bir yangın söndürme
ajanıdır. Karbondioksit gazı , Yangını söndürme aşamasındaki İlk etkisi, risk
alanındaki oksijen oranını absorbe ederek yanma reaksiyonunu durdurmasıdır.
Oksijen oranı yangın ortamında karbondioksit aktif olduğunda ortam oksijensiz
kalacak ve yanma işlemi olmayacaktır. Karbondioksit
gazlı yangın söndürme sistemlerinin, ayrıca risk alanında oksijen oranını düşürmesinden sonra
bir diğer etkisi risk alanı hacmini soğutmasıdır. Karbondioksit gazı silindir
içerisinde -50 C Isı ortamda absorbe edilince ortamdaki sıcaklık düşecek ve
yanma etkisi azalacaktır.
Karbondioksit söndürme sistemlerinin, ürün markamız olan BLUE FIRE bağımsız olarak dünya çapında
kabul görmüş uluslarası NFPA normlarına göre tasarımı ve projelendirilmesi
yapılmaktadır.
Tek silindirli sistem veya silindir bataryası olarak da tasarlanabilir.
Sistem ayrıca ilgili NFPA normları çerçevesinde otomatik boşaltma mekanizması
veya manuel boşaltma tertibatı ile tasarlanmalıdır.
Mekanik ve Elektronik ekipmanlardan oluşan sistemin bütün parçaları özel
olarak üretilmiş ve dizayn edilmiştir. Mekanik parçalar tamamen ve sadece
karbondioksit için hidrolik hesaplar neticesinde özel olarak üretilmiştir.
Elektronik ekipmanlar ise genel maksatlı söndürme sistemleri için dizayn
edilmiştir.
karbondioksit yangın söndürme sistemi kullanıldığı takdirde
bile tüm elemanlar tekrar gözden geçirilerek kullanımı uygun olanlar kalibre
edildikten sonra tekrar kullanılabilir. İşletmenize tasarlanacak olan sistem
için öncelikle yapılacak keşif neticesinde gerekli Karbondioksit gazı
belirlenir.
Daha sonra sistemin sağlıklı çalışabilmesi için gerekli hidrolik tesisat
ağı ve basınç hesapları yapılır.
Olası felaket senaryosunda gerekli simulasyonlar ve 3 boyutlu çizimleri ile
birlikte tarafınıza sahip olacağınız sistemin teknik dökümanlarınada sahip
olacaksınız.
Sistemin Kullanım Alanları
Korunan hacmin bütününe göre sistem tasarımı yapılabildiği gibi,
noktasal-lokal söndürme sistemi olarak da tasarıma uygundur.
Tüm ( A ), ( B ), ( C ) sınıfı yangınlarda kullanılır, ( D ) sınıfı
yangınlarda kullanılamaz.
Transformatör yangın söndürme sistemlerinde,
UPS – kesintisiz güç kaynakları yangın söndürme sistemlerinde,
Kablo ve tesisat galerinde,
Doğalgaz dağıtım istasyonlarında,
HES ve termik santral türbinlerinde,
Jeneratör, kompresör, havalandırma ünitelerinde,
Gemilerde, kargo, makine dairesi ve porsun ambarlarında,
Boyama kabinlerinde
Alışveriş merkezleri
Fabrikalar
Karbondioksit CO₂, kovalent bağlı bir karbon ve iki oksijen
atomundan oluşan moleküle sahip, normal koşullarda gaz halinde bulunan
bileşiğin adıdır. Renk ve kokusu yoktur. Formülü CO₂ şeklinde olup molekül ağırlığı 44,009 g/mol'dür.
CO₂ söndürme sistemlerinin iki tip uygulaması mevcuttur. Bunların biri lokal
uygulama diğeri de toplam hacim (total flooding) uygulamasıdır. CO₂ hızlı bir şekilde oksijen ile yer değiştirir ve soğutma etkisi ile yangın
söndürür. Boşaltma süresi ve gaz debileri projelerde değişiklik göstermektedir.
Uygulamalar,
KARBONDİOKSİT (CO2) GAZLI YANGIN SÖNDÜRME
SİSTEMİ TEKNİK ŞARTNAMESİ
NFPA12/2000 standartlarında tanımlanan söndürme sistemidir. Kimyasal
formülü CO2 (karbondioksit) olan söndürücü gaz istenilen saflıkta bir çok
yetkili gaz firması tarafından üretilmektedir. Sistem ilgili standartlar ve
üretici firma tavsiyelerine göre dizayn ve tesis edilmelidir. Silindirler EC
(84/525/CEE ve TPED 1999/36/CE ) direktiflerine uygunluğu onaylı, termik olarak
diş açılmış ve dikişsiz özellikte olmalıdır. Hidrolik hesaplamaya uygun olarak
belirlenen gaz miktarını 67.0 Lt kapasitelerde silindirlerde stoklanmalıdır.
Çalışma basıncı 60 bar ,test basıncı 250 bar olmalıdır. Birden fazla silindir
gerektirmesi durumunda 40.0 veya 67.0 Lt silindirlerle merkezi manifold sistemi
ile yapılmalıdır. 9 adet ve üzeri sayıda silindirli sistemler için 1 adet 2,3 veya
7Lt. N2 pilot silindir kullanılmalıdır. Silindir üzerinde taşıma sırasında
monte edilmesi amacıyla koruyucu başlık için flanş bulunmalıdır. Vana çıkışları
21.7 mm NPT olmalıdır. DIN 17672 standartlarına uygun ve olarak gövdesi dövme
pirinç (forged brass-EN12165:68 Tab 4) olmalıdır. Vana çıkışlarında 21.7 x ½’’
350mm esnek hortum (250 bar) tesisata veya manifolda bağlantı yapılmalıdır.
Pilot ve master silindir üzerindeki vana üzerinde basınç anahtarı, solenoid,
elle aktivasyon başlığı basınç altında değiştirilebilmelidir. Elle aktivasyon
sonrası yeniden dolum ‘bursting disk’ değişimi sonrası kullanılabilmelidir.
Diğer vanalar üzerinde pnömatik aktivasyon başlıkları olmalıdır. Sızdırmazlık
TeflonPTFE-FV malzeme ile sağlanmalıdır. Kullanılan O-ringler nitril olmalıdır.
Vanalar için çalışma basıncı 60 bar ve test basıncı 250 bar olmalıdır. CO2
sistemi CE onaylarına sahip olmalıdır. Solenoid aktivator 13 W @ 24 VDC
elektrik değerlerinde olmalıdır. Devreye alma sırasında ve bakım amacıyla test
edilebilir olmalıdır. Nozullar pirinçten mamul ve aluminyum veya paslanmaz
çelik düfizör başlıklı olmalıdır. 1/2” veya ¾” çaplarında ve 180 veya 360
derece gaz dağılımına uygun olmalıdır. Kalibrasyon nozulların giriş orifisinin
hesaplanarak delinmesi sağlanmalıdır. Her bir nozul üzerinde orifis çapı
belirtilmelidir. Her bir nozul mutlaka borulamaya uygun kalibreli edilmiş
olmalıdır. Hesaplama VdS, UL vb. onaylı hesap programı ile yapılmalıdır.
Silindir dolum oranı 0.67 kg/lt olmalıdır. Silindir basıncı oda sıcaklığında yaklaşık
50 bar olmalıdır. Seçici vana var ise; sistem dizaynı yapılması durumunda
vanalar pnömatik aktivasyon tercih edilmelidir. Bu amaçla 2 veya 3 litre@100bar
Azot (N2) pilot silindiri ile önce ilgili bölge vanasının açılması ve
sonrasında gerekli sayıdaki silindirlerin aynı anda aktive edilmesi ile
olanaklı olmalıdır. Merkezi sistemlerde ise silindirler aynı basınç ve
miktarlardaki (67lt icin 45 kg) CO2 gazı ile doldurulmuş olmalıdır. Ortak
manifolda check valve ile bağlantı yapılmalıdır. Sistem gerekli söndürücü gazı
maximum 60 saniye (lokal sistemlerde 30sn) içerisinde boşaltacak şekilde dizayn
edilmeli ve hidrolik hesaplara uygun olarak tesis edilmelidir. Boşalan mahalde
uyarı sağlamak için gaz kokulandırıcı unite bulunmalıdır. Böylece mahal
havalandırıldıktan sonra girilmesi sağlanacaktır. Manifold ancak sistem üretici
firma tarafından imal edilmiş olmalı ve min 190 bar da test edilmelidir.
Tesisat dikişsiz çelik çekme borularla ve dövme çelik fittingslerle yapılmalı
çalışma basıncı minimum 60 bar olmalıdır. (Döküm fittings kullanımı uygun
değildir) Her bir CO2 ile korunacak bölge ve boşaltma noktası için standartlara
uygun uyarı levhaları yapıştırılmalıdır. Sistem insan bulunabilecek hacimlerde
manuel olarak boşaltılmalı ve öncelikle insan tahliyesi amaçlanmalıdır. Gaz
boşalımı öncesi gazın mahal dışına kaçışını önlemek amacıyla kapıların kapalı
olması, HVAC ve damperlerin kapalı olması sağlanmalıdır. İnsan bulunabilecek
mekanlarda emniyet vanası (cut-off vana) tesis edilerek aktivasyon hattı manual
olarak açılmalıdır.